Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü (SIPRI), 2025 yılı raporunu yayımlayarak küresel güvenlik ortamına dair endişe verici bir tablo ortaya koydu.
Rapora göre, dünya genelindeki toplam nükleer silah sayısı Ocak 2025 itibarıyla 12 bin 241’e ulaşmış durumda ve bu cephaneliğin yaklaşık yüzde 90’ı Rusya ile Amerika Birleşik Devletleri’nin elinde bulunuyor.
Daha da endişe verici olanı ise uzun yıllardır devam eden cephaneliklerin küçülme eğiliminin tersine dönmesi ve ülkelerin nükleer silahlarını modernize etme, genişletme ve konuşlandırma hızını artırması.
SIPRI, bu durumun siber uzay, dış uzay ve yapay zeka gibi alanlarda yeni bir yüksek teknoloji silahlanma yarışına zemin hazırladığı konusunda sert bir uyarıda bulundu.
SIPRI Direktörü Dan Smith, “Faaliyette olan nükleer savaş başlıklarının sayısı artmaya başlıyor.” diyerek durumun ciddiyetine dikkat çekti.
‘KIYAMET SENARYOLARI’: YAPAY ZEKA VE NÜKLEER SİLAH TEHDİDİ
SIPRI’nin 2025 raporu, sadece sayılara odaklanmanın ötesine geçerek yeni ve potansiyel olarak çok daha tehlikeli bir tehdide işaret ediyor: Nükleer silah komuta sistemlerinde yapay zekanın artan rolü.
Rapor, özellikle fırlatma kararlarında otomasyon olasılığı konusunda ciddi alarmlar veriyor.
Direktör Dan Smith, bu konudaki endişesini net bir şekilde dile getirdi: “Eğer nükleer silahların fırlatılması kararı tamamen yapay zekaya bırakılırsa, gerçek kıyamet senaryolarına yaklaşmış oluruz.”
Bu uyarı, nükleer cephanelikler üzerinde tam bir yapay zeka kontrolüne doğru atılacak herhangi bir adımın, insanlığı geri dönülemez bir felaket bölgesine sürükleyebileceğini gösteriyor.
KÜRESEL NÜKLEER SİLAH STOKLARININ DURUMU
Ocak 2025 itibarıyla toplam 12 bin 241 nükleer silah savaş başlığının yaklaşık yüzde 90’ı Rusya (~4 bin 380 adet) ve ABD’nin (~3 bin 708 adet) elinde bulunuyor.
Bu devasa stokların ardından, son iki yılda cephaneliğine 100 yeni başlık ekleyerek stokunu yaklaşık 600’e çıkaran Çin geliyor; Pekin’in stokunun 2032’ye kadar 1.000’e ulaşması öngörülüyor.
Diğer nükleer güçler ise Fransa (~290), İngiltere (~225), Hindistan (~180), Pakistan (~170), İsrail (~90) ve Kuzey Kore (~50) olarak sıralanıyor.
Toplam stoktan 9 bin 614 savaş başlığı potansiyel kullanım için askeri stoklarda tutulurken, yaklaşık 2 bin 100’ü (çoğunluğu yine Rusya ve ABD tarafından) yüksek alarm seviyesindeki balistik füzelere konuşlandırılmış durumda.
SIPRI ayrıca, Çin’in barış zamanında füzelere savaş başlıkları yerleştirebileceğini ve bunun bir ilk olduğunu belirtti.
YENİ BİR SİLAHLANMA YARIŞI
SIPRI, bir sonraki nükleer silahlanma yarışının sadece nicelikle ilgili olmayacağı konusunda da uyarıyor.
Bu yeni yarışın, siber uzayda, dış uzayda ve giderek daha fazla yapay zeka destekli teknolojilerle mücadele edileceği öngörülüyor.
Enstitü, nükleer modernizasyon ve dijital sistem entegrasyonunun, yeterli uluslararası denetim ve şeffaflık olmadan hızla ilerlediğini vurguladı. Bu durum, yanlış hesaplamalar veya teknik arızalar sonucu bir nükleer çatışma riskini artırıyor.
ACİL EYLEM ÇAĞRISI
Jeopolitik gerginliklerin tırmandığı ve yeni teknolojilerin nükleer sistemleri daha karmaşık ve savunmasız hale getirdiği bir dönemde, SIPRI çok geç olmadan küresel iş birliği, şeffaflık ve silah kontrolü görüşmeleri için acil bir çağrıda bulunuyor.
Direktör Dan Smith, “Jeopolitik için özellikle tehlikeli ve istikrarsız bir anda yeni bir nükleer silahlanma yarışının uyarı işaretlerini görüyoruz.” diyerek durumun aciliyetini bir kez daha vurguladı.
Raporda sunulan veriler ve uyarılar, dünya liderlerinin nükleer silahların kontrolü ve yapay zekanın askeri kullanımı konularında sorumlu adımlar atması gerektiğini açıkça ortaya koyuyor.
English 
Turkish