İsviçre’nin Blatten köyü, devasa bir buz kütlesinin vadiye çökmesi sonucu kısmen yok oldu.
Birch buzulunun parçalanmasından endişe edildiği için köy birkaç gün önce tahliye edilmişti ancak bir kişinin kayıp olduğu ve birçok evin tamamen yıkıldığı bildirildi.
Blatten Belediye Başkanı Matthias Bellwald, “akla hayale gelmeyecek olan gerçekleşti” dedi, ancak köyün hâlâ bir geleceği olduğunu vurguladı.
Yerel yetkililer, İsviçre ordusunun afet yardım biriminden destek talep etti ve İsviçre hükümetinden bazı yetkililer olay yerine doğru yola çıktı.
Blatten’ı vuran felaket, Alpler’deki tüm yerleşim yerleri için en kötü senaryo oldu.
Bölgede incelemeler yapan jeologların buzulun dengesiz bir hale geldiği uyarısı üzerine, köydeki 300 kişi 19 Mayıs’ta evlerini terk etmek zorunda kaldı. Şimdi ise birçoğu evlerine asla geri dönemeyebilir.
Gözyaşlarını tutmakta zorlanan Belediye Başkanı Bellwald, “Köyümüzü kaybettik ama kalbimizi değil. Birbirimize destek olacak ve teselli vereceğiz. Uzun bir gecenin ardından yeniden sabah olacak” dedi.
İsviçre hükümeti, köylülerin en azından bölgeden uzaklaşmadan yaşamlarını sürdürebilmeleri için, köyde olmasa da çevresinde kalmalarını sağlayacak mali destek sözü verdi.
Ancak, İsviçre Doğal Afetler Bölge Ofisi Başkanı Raphaël Mayoraz, Blatten çevresindeki bazı yerleşimlerin de tahliye edilmesinin gerekebileceği uyarısında bulundu.
İklim değişikliği, birçoğunu donmuş nehirlerin oluşturduğu buzulların giderek daha hızlı erimesine neden oluyor. Ayrıca, yüksek dağları bir arada tutan yapıştırıcı gibi işlev gören kalıcı don tabakası (permafrost) da çözülmeye başladı.
Alpler’deki kasaba ve köyler risk altında
Çarşamba günü saat 15:30 civarında, Birch buzulunun büyük bir bölümünün çöküşü drone görüntülerine yansıdı. Blatten üzerinden geçen çamur seli, vadiden aşağıya inerken kulakları sağır eden bir uğultuyla yankılandı ve geride devasa bir toz bulutu bıraktı.
Buzulların erimesini izleyen buzulbilimciler, yıllardır bazı Alp kasaba ve köylerinin risk altında olabileceği konusunda uyarılarda bulunuyordu. Üstelik Blatten, tahliye edilen ilk yerleşim yeri de değil.
İsviçre’nin doğusundaki Brienz köyünün sakinleri, iki yıl önce üzerlerindeki dağ yamacının parçalanması nedeniyle tahliye edilmişti. O günden bu yana köylerine sadece kısa süreli olarak geri dönmelerine izin veriliyor.
2017 yılında ise Bondo köyü yakınlarında, son yüzyılın en büyük toprak kayması meydana geldi; sekiz dağcı hayatını kaybetti, çok sayıda ev yıkıldı.
İsviçre’deki buzulların durumuna ilişkin en son rapor, küresel sıcaklık artışı sanayi öncesi seviyelerin 1.5°C üzerinde tutulamazsa, ülkedeki tüm buzulların bir yüzyıl içinde tamamen yok olabileceğini öngörüyor. Bu hedef, 10 yıl önce Paris İklim Anlaşması kapsamında yaklaşık 200 ülke tarafından kabul edilmişti.
Ancak birçok iklim bilimci, bu hedefin çoktan kaçırıldığını söylüyor. Bu da buzulların erimesinin hızlanmaya devam edeceği, sel ve toprak kayması riskinin artacağı ve Blatten gibi daha birçok yerleşimin tehdit altına gireceği anlamına geliyor.
